1. v/i iść, chodzić
działać, funkcjonować
~ mal de dinero pot nie być przy forsie, być gołym
~ con cuidado (ojo) postępować (działać) ostrożnie
~ en (por) los 20 mieć około 20 lat
~ por buen camino iść dobrą drogą (t przen)
~ por mal camino przen zacząć się staczać, wejść na złą drogę
~ tras algo uporczywie czegoś szukać, uparcie dążyć do czegoś
ˇanda! no!, dalej!, żywo!
idźże!
ależ tak!
a masz ci!
ˇandando! jazda!, dalejże!

2. v/t przejść, przemierzyć

3. m: ~es pl zachowanie n, postawa f
maniery f/pl

[1] vi
1. iść, chodzić
kroczyć
stąpać
poruszać się
~ descalzo iść boso
~ gravemente iść ciężkim krokiem
~ rápido iść szybko
~ a cuatro patas chodzić na czworakach
~ a pie iść na piechotę
~ a tiento iść po omacku
~ como un cangrejo a) iść rakiem b) poruszać się żółwim krokiem
~ con el tiempo iść z duchem czasu
~ con las manos chodzić na rękach
~ con los pies de plomo iść ostrożnie
~ con tiento a) iść ostrożnie b) przen. postępować rozważnie
~ de bardanza, ~ de acá para alla, ~ de un lado a otro chodzić tam i z powrotem
~ de la Ceca a la Meca chodzić od Annasza do Kajfasza
~ de prisa iść szybko
~ de puntillas chodzić na paluszkach
~ de un lado a otro como bola sin manija chodzić jak ciało bez duszy
~ en mangas de camisa chodzić w koszuli (bez marynarki)
~ para casa iść do domu
~ por el bosque iść przez las
chodzić po lesie
~ por las nubes a) chodzić po chmurach b) przen. być zawrotnie wysokim (o cenie)
~ tropezando y cayendo a) iść potykając się i padając
z wielkim trudem torować sobie drogę b) przen. doznawać ciągłych porażek
echar a ~ zacząć chodzić
ir andando iść piechotą
2. chodzić, działać, funkcjonować
el coche no anda samochód jest zepsuty
el molino anda młyn pracuje
el reloj anda zegar (ek) chodzi
3. krążyć, wędrować
los planetas andan planety krążą
4. jechać
~ a caballo jechać konno
~ en bicicleta jechać na rowerze
~ en coche jechać samochodem
5. pływać
~ a la deriva dryfować, płynąć z prądem
~ en buena vela płynąć na pełnych żaglach
la nave anda statek płynie
los peces andan por el mar ryby pływają w morzu
6. przen. iść, przebiegać, toczyć się
dziać się
układać się
przedstawiać się
~ bien iść dobrze
~ mal de dinero kiepsko stać z pieniędzmi
el negocio anda mal źle idzie interes
las cosas andan mal en mi país źle idą sprawy w moim kraju
przen. anda el diablo suelto panuje tu piekielny zamęt
anda el mundo al revés świat do góry nogami się przewraca
¿cómo anda eso? jak stoją sprawy?
¿cómo andamos de dinero? jak stoimy z pieniędzmi?
7. czuć się, miewać się
~ bien de salud czuć się zdrowym
~ bueno czuć się dobrze (na zdrowiu)
~ con miedo bać się
¿cómo andamos de salud? jak zdrowie?
¿cómo andan ésos ánimos? jak samopoczucie?
¿qué tal anda esa salud? jak tam zdrowie?
przysł. ande yo caliente y ríase la gente ważniejsza własna wygoda niż ludzka na nią zgoda
bliższa koszula ciału niż sukmana
8. przen. iść, powodzić się, wieść się (komu)
żyć się komu
żyć
anda a la que salga żyje z dnia na dzień
anda como puede żyje, jak może
jakoś żyje
~ mundo adelante z trudem iść przez życie
9. przen. mijać, przemijać, upływać
andando el tiempo z biegiem czasu
el tiempo anda czas biegnie
10. wędrować, włóczyć się, błąkać się
~ como ánima en pena snuć się jak pokutująca dusza
~ por ahí włóczyć się gdzieś (po świecie)
~ por el mundo włóczyć się po świecie
przen. ~ por los cerros de Úbeda zbaczać z tematu 1
1. być
~ alegre być wesołym
~ bueno być zdrowym
~ enamorado być zakochanym
~ listo być sprytnym
~ ocupado być zajętym
~ prudente być rozsądnym
~ reñidos być skłóconym (kto z kim)
~ triste być smutnym
~ a gusto odpowiadać, podobać się (komu)
~ de acordes być zgodnym (kto z kim), być tego samego zdania
~ de cabeza być podnieconym
~ de capa caída być strapionym
~ de malas con alguno być z kim w złych stosunkach
~ de nones a) być bezczynnym, być bez zajęcia b) reg. nie mieć sobie równego, być niezrównanym
~ en apuros znaleźć się w tarapatach
~ en balanza a) ważyć się, być nierozstrzygniętym b) być zagrożonym
~ en pretensiones być wymagającym
~ manga por hombro być w nieładzie, być niechlujnym
~ sin trabajo być bez pracy
~ sin un cuarto być bez grosza
~ tan contento być bardzo zadowolonym
¿en qué cápitulo del libro andas? przy którym rozdziale książki jesteś?
Am. ~ fallo brakować czego (komu) 1
2. mieć
anda a qué quieres, boca ma, czego dusza zapragnie
~ con ojos rojos mieć zaczerwienione oczy
~ con traje nuevo mieć na sobie nowe ubranie
~ mal de cabeza mieć źle w głowie 1
3. występować
objawiać się
allí andan duendes tam są duchy
tam straszy
andan rumores chodzą słuchy
el ruido que andaba en el jardín hałas, który słychać było w ogrodzie
entre bobos anda el juego między głupcami toczy się gra
głupi głupiemu rad 1
4. znajdować się (gdzieś)
~ por suelo walać po ziemi
ese pueblo anda por el norte del país wieś ta znajduje się gdzieś na północy kraju 1
5. dochodzić, zbliżać się (o wieku czyim)
mieć około (x lat)
iść (o roku)
anda en los ocho años idzie mu ósmy rok
anda por sesenta años zbliża się do sześćdziesiątki
debemos de ~ por veinte grados bajo cero jest chyba około dwudziestu stopni poniżej zera 1
6. podziewać się, zapodziewać się
¿dónde anda mi gorra? gdzie się podziała moja czapka? 1
7. zajmować się czym
~ en algo a) zajmować się czym b) mieszać się do czego c) być w co zamieszanym
maczać palce w czym pot. d) szperać w czym
przeszukiwać co e) gmerać w czym 1
8. robić co
~ a la sopa żebrać
~ con bromas żartować
~ con ceremonias robić ceremonie
~ con gritos krzyczeć, wrzeszczeć
~ de fiesta bawić się (na zabawie)
świętować
~ en combinaciones oszukiwać, szachrować
kombinować
~ en dimes y diretes przemawiać się, przygadywać sobie
~ tras un empleo poszukiwać pracy, chodzić za pracą 1
9. (~ + gerundio wyraża czynność w toku) robić co
~ buscando poszukiwać
~ cazando polować
~ corriendo biec 20. postępować, zachowywać się
działać
~ a derechas, ~ derecho postępować uczciwie
~ a la briba wałkonić się
~ a las bonicas nie przepracowywać się, nie wysilać się
~ a una postępować jednomyślnie, być jednomyślnym, współdziałać jednomyślnie
~ a viva quien vence zachowywać się jak chorągiewka na dachu
~ con atención postępować uważnie, uważać
~ con cuidado postępować ostrożnie
~ con dilatorias a) zwlekać, przeciągać, opóźniać b) zwodzić
~ con cumplidos prawić komplementy
~ con la cara descubierta działać otwarcie
~ con rodeos a) mówić ogródkami, owijać w bawełnę b) lawirować
kręcić pot.
~ con un ten postępować rozważnie
~ de puntas kłócić się (z kim)
~ de rama en rama a) przeskakiwać z tematu na temat b) zatrzymywać się na szczegółach
~ en malos pasos postępować źle
~ en pleitos a) procesować się b) prowadzić spory
~ sin recelo nie żywić obaw
nie być podejrzliwym
~ sin saber qué hacer nie wiedzieć, co począć
przysł. quien mal anda, mal acaba a) kto źle postępuje, ten źle kończy b) jak sobie pościelesz, tak się wyśpisz 2
1. zadawać się (z kim)
przystawać (do kogo) pot.
~ entre buena gente zadawać się z porządnymi ludźmi
przysł. dime con quien andas y te diré quien eres powiedz mi, z kim się zadajesz, a powiem ci, kim jesteś 2
2. chodzić, kręcić się (koło kogo, wokół czego)
przen. ~ a caza de algo polować na co, (pilnie) poszukiwać czego
~ a la que salta a) wykorzystywać każdą okazję b) żyć z dnia na dzień
~ tras alguien a) chodzić za kim b) śledzić kogo c) przen. pot. latać za kim d) przen. pot. polować na kogo
pilnie poszukiwać kogo 2
3. manipulować czym
obchodzić się z czym
postępować z czym
~ con pólvora obchodzić się z prochem strzelniczym
es peligroso ~ con pólvora niebezpieczne jest manipulowanie prochem strzelniczym 2
4. szperać, grzebać (w czym)
przewracać, plądrować (co)
~ en el cajón szperać w szufladzie
~ en la caja plądrować kasę
~ en libros zagrzebać się w książkach
~ en los papeles grzebać w papierach 2
5. gmerać, grzebać, dłubać
~ con los dedos en los ojos wsadzać palce do oczu
pocierać oczy palcami
~ en los narices dłubać w nosie 2
6. (prze) dostawać się
znaleźć się
~ algo de boca en boca roznosić się (o wieści, pogłosce)
stać się tematem plotek
~ alguien de boca en boca, ~ en bocas a) dostać się na języki b) być na ustach u wszystkich
~ en palmas a) dostać oklaski b) zyskać poklask 2
7. mieszać się, wtrącać się
być w co zamieszanym
~ en jaleos uczestniczyć w awnaturach
~ en todo wtrącać się do wszystkiego
~ metido en el ajo być zamieszanym w aferę 2
8. jąć, począć, zacząć
~ a la greña schwycić się za czuby
za łby się wodzić 2
9. wziąć, brać
ande ud. con otra copita de vino proszę się poczęstować jeszcze jedną szklaneczką wina 30. (zacząć) bić się, walczyć
~ a cachetes policzkować (się)
~ a cuchilladas bić się na noże
~ a golpes wymieniać ciosy, bić się
~ a palos okładać się kijami
bić się
~ a puñetazos bić się na pięści, okładać się pięściami
~ a tiros a) (zacząć) strzelać b) strzelać do siebie, strzelać się 3
1. wychodzić, wyruszać
~ a pasear a) iść na spacer b) (w trybie rozkazującym) przen. iść do licha
~ de recorrida a) wyjść na spacer b) przechadzać się
odbywać przejażdżkę 3
2. chodzić (o co)
anda de por medio una cuestión delicada chodzi tu o drażliwą sprawę 3
3. przen. bawić się w co
~ con misterios bawić się w tajemnice 3
4. (w wyrażeniach wykrzyknikowych o zabarwieniu modalnym i emocjonalnym) ruszać (się), odchodzić
wynosić się
¡anda! a) idźże!
ruszajże!
no, dalej!
jazda! b) a idźże! c) niemożliwe!, coś podobnego!
no, no! d) ależ! e) odczep się! f) masz ci! g) a widzisz!
aha! h) hejże!
¡anda noramala!, ¡anda a esparragar! idź do licha !
¡anda con Dios! idź z Bogiem!
¡ándale! a) ruszajże!
no, dalej! b) wynoś się!
¡andando! naprzód!
¡ande! a niech tam!
dobra już!
¡ande usted! co też pan (i) !
¡vamos, anda! a) a idźże! b) szybciej!, ruszaj się! c) zróbże coś! d) niemożliwe!
¡anda, mi madre! o matko! [2] vt
1. przejść/przechodzić
~ cinco kilómetros przejść pięć kilometrów
2. schodzić, przemierzyć
~ mucho mundo przemierzyć kawał świata
~ tierras podróżować
~ toda la ciudad przemierzyć całe miasto
3. prowadzić
~ un negocio prowadzić sprawę [3] ~se vr
1. iść, chodzić
2. odejść, odchodzić
3. przejść, przechodzić
me anduve mis veinte kilómetros przeszedłem te swoje dwadzieścia kilometrów
4. zajmować się czym
robić co
zachowywać się
postępować
~se con bromas żartować
~se con circunloquios nie mówić wprost
używać wykrętów
przen. ~se con paños calientes stosować półśrodki
saber por dónde se anda wiedzieć w czym rzecz, wiedzieć, jak postępować
5. przen. ułożyć/układać się, poukładać się
todo se andará a) wszystko się jakoś ułoży b) wszystko w swoim czasie [4] m
1. chodzenie n
cansarse de tanto ~ zmęczyć się zbyt długim chodzeniem
más viejo que ~ a pie stary jak świat (o czym)
para ~ por casa a) do chodzenia po domu b) przen. domowy (o sposobie)
domorosły
dyletancki, amatorski
partacki
przysł. de tanto ~ alguna vez ha de cuajar a) tak długie chodzenie musi przynieść powodzenie b) cierpliwością i pracą ludzie się bogacą
2. chód m
krok m
andares femeninos niewieści chód
andares garbosos powabny chód
caballería de buen ~ rączy wierzchowiec
a un ~ miarowym krokiem
3. jazda f
poruszanie się n
płynięcie n
szybkość f
4. bieg m
a más ~ a) całym pędem b) jak najrychlej, jak najszybciej
5. przebieg m (sprawy)
a mal ~ w najgorszym razie
6. upływ m (czasu)
a largo ~ a) z czasem, z upływem czasu b) w dalszej przyszłości, w perspektywie czasu
a poco ~ wkrótce, niebawem
7. postępowanie, zachowanie n
8. poziom m
kondygnacja f
estar a un ~ być na tym samym poziomie (o oknach, pomieszczeniach domu itp.)

1. v/i iść, chodzić
działać, funkcjonować
~ mal de dinero pot nie być przy forsie, być gołym
~ con cuidado (ojo) postępować (działać) ostrożnie
~ en (por) los 20 mieć około 20 lat
~ por buen camino iść dobrą drogą (t przen)
~ por mal camino przen zacząć się staczać, wejść na złą drogę
~ tras algo uporczywie czegoś szukać, uparcie dążyć do czegoś
ˇanda! no!, dalej!, żywo!
idźże!
ależ tak!
a masz ci!
ˇandando! jazda!, dalejże!

2. v/t przejść, przemierzyć

3. m: ~es pl zachowanie n, postawa f
maniery f/pl

v i chodzić, iść
fun-kcjonować, działać
być, bywać
czuć się
przejść, przemierzyć
~ bien de salud być zdrowym, dobrze się czuć
~ con pies de plomo być ostrożnym
~ mal de dinero mieć mało pieniędzy
ir andando iść piechotą
no ~se con rodeos mówić jasno (bez ogródek)

brodzący

brodzić

kroczący

kroczyć

łazić

przemierzać

przemierzyć